![]()
|
|
Al tijden rommelt het in
Telangana, de noordwestelijke
regio van Andhra
Pradesh. Het laatste jaar
laaiden de demonstraties
en protesten door voor- en
tegenstanders van afscheiding
van het gebied
hoog op. Een rapport over
de kwestie van begin dit
jaar voorzag in een aantal
opties. Maar de straten van
Hyderabad blijven voorlopig
onrustig. Hoe is het
zo gekomen?
Ik loop door de mij zo vertrouwde
straten van de oude stad van Hyderabad,
temidden van het bekende gewemel
van claxonnerende tweewielers, ronkende
autoriksja’s en het murmelende geluid
van duizenden mensen. Zoals altijd het
bonte tafereel van kleurige sari’s en zwarte
niqaabs, die hier boerka’s heten. Maar
deze keer is het straatbeeld anders dan
anders. Overal staan in kleine groepjes de
ordetroepen van het Indiase ministerie van
Binnenlandse Zaken met hun kaki uniformen
en automatische geweren. Ik vraag
me af wat er aan de hand is. Het is geen
december, wanneer de verwoesting van de
Babri-moskee in Ayodhya wordt herdacht
en er altijd spanningen zijn tussen de
moslims en hindoes van deze stad. Het is
ook niet de tijd van de grote hindoefestivals,
die ook wel eens aanleiding zijn voor
ongeregeldheden. Wat is het dan wel,
vraag ik mijn Indiase vriend. Hij antwoordt
kort: ‘the Telangana issue’ en onmiddellijk
begrijp ik wat er aan de hand is.
Weinig gemeenschappelijks
Telangana is de noordwestelijke regio
van de deelstaat Andhra Pradesh, met
Hyderabad als hoofdstad. Het bestaat uit
Hyderabad en een negental omliggende
districten en vormt het zuidelijke deel
van het Deccan-plateau. Het klimaat is
halfdroog en er is een constant tekort aan
water. De boeren moeten voortdurend sappelen
om aan de kost te komen. De beide
andere delen van Andhra Pradesh, de kuststrook
en Rayalaseema, zijn vruchtbaarder
en daardoor welvarender. Het kustgebied
met zijn twee rivierdelta’s en grote irrigatiewerken
is de rijstschuur van Zuid-India.
Vroeger werden hier de meest kostbare
diamanten gevonden en vandaag de dag
worden er zoetwaterparels gekweekt.
Het gemeenschappelijke van deze drie
gebieden is dat Telugu de belangrijkste
taal is. Maar dat is zo’n beetje het enige.
Want Andhra Pradesh is geen historische
eenheid, maar een moderne constructie.
In 1951 werd er in India een bestuurlijke
reorganisatie doorgevoerd. Het kustgebied
en Rayalaseema werden afgesplitst van de
vroegere Madras Presidency en omgevormd
tot de nieuwe deelstaat Andhra Pradesh.
Dat vormde geen probleem. In beide
regio’s was Telugu de voertaal en het hele
gebied behoorde sinds het midden van de
negentiende eeuw tot het door de Britten gecontroleerde Madras State. Maar in 1956
werd er opnieuw op grote schaal gereorganiseerd
op basis van gemeenschappelijke
taalgebieden. En zo werd Telangana, waar
door een groot deel van de bevolking een
Telugu-dialect werd gesproken, onderdeel
van Andhra Pradesh, met Hyderabad als gemeenschappelijke hoofdstad. Naar
de mening van de bevolking werd niet
gevraagd. Dat was toen niet de gewoonte.
De problemen begonnen.
Moslimoverheersing
In de veertiende eeuw werd Telangana veroverd
door mosliminvallers en in het begin
van de zeventiende eeuw kwam het gebied
onder controle van de Mogols, de islamitische
keizerlijke dynastie in Delhi. Na het verdrijven van de Mogols door de Britten
halverwege de negentiende eeuw ging het
gebied verder als Hyderabad State. De moslimheersers
bleven er de baas en de Britten
hielden op afstand toezicht.
De langdurige aanwezigheid van de moslimheersers
had grote invloed op de economie
en cultuur van Telangana. Toen de Mogols
rond 1600 het gebied veroverden, introduceerden
zij hun eigen middeleeuwse manieren
om de regio te besturen. En zo werd het
van oorsprong Centraal-Aziatische principe
van het ‘jagirdari-systeem’ ingevoerd op
het Deccan-plateau. Dit feodale systeem van
verdeel-en-heers, vergelijkbaar met het toen
in Europa gebruikelijke leenstelsel, werd
de centrale bestuursvorm en bepaalde de
economische structuur van het platteland.
Er waren edelen, de jagirdari, die zich in
bijzondere mate hadden ingezet voor de
belangen van de heerser. Zonder uitzondering
waren dat moslims, behorende tot een
beperkt aantal Mongoolse, Arabische en
Turkse families. Als beloning kregen ze een
deel van de opbrengsten van een of meerdere
dorpen. Het enige wat ze vervolgens
moesten doen, was het zorgen voor een
efficiënt systeem om deze opbrengsten te
innen. Zo werden ze slapend rijk. De kleine
boeren die het toch al moeilijk hadden met
de droge en weerbarstige grond, betaalden
eeuwenlang de rekening. Het gebied werd
armer en armer. Naast de jagirdari in de steden
was er nog een tussenlaag van herenboeren
of landlords, in Telangana de kaste
van de Reddy’s. Ook zij moesten hun deel
van de buit hebben en zo ontstond er een
onzalige samenwerking tussen de islamitische
jagirdari in de steden en de hindoeïstische
landheren op het platteland.
|

In 1947 viel het toenmalige Brits-Indië uiteen in het overwegend hindoeïstische India en het islamitische Pakistan. Hyderabad State echter, waarvan Telangana een belangrijk deel was, bleef nog enige tijd onafhankelijk. Op basis van de scheidingswet kon de vorst of Nizam kiezen tussen aansluiting bij India of bij Pakistan. Maar Pakistan was ver weg en de Nizam wilde zijn onafhankelijkheid bewaren en gokte op een afspraak daarover met de Unie van India. Er begonnen onderhandelingen en ondertussen versterkte de Nizam zijn militaire en politieke positie. Hij bracht zijn leger op sterkte en tolereerde de opkomst van een fanatieke moslimmilitie, de Razakars. Deze Razakars organiseerden en bewapenden zich en hielden huis op het platteland waar verzetsstrijders van de Congrespartij actief waren. In september 1948 was het geduld van Delhi op en Indiase militairen en tanks vielen van alle kanten Hyderabad State binnen. De ongelijke strijd duurde vijf dagen en kostte meer dan duizend mensen het leven.
Aan zeshonderd jaar onderdrukking door buitenlandse overheersers was een einde gekomen. De plattelandsbevolking reageerde de eeuwenlange frustraties af. Bijltjesdag was gekomen en op het platteland werden meer dan honderdduizend moslims vermoord. Zij die geld hadden pakten hun biezen en emigreerden naar Pakistan. Wat achterbleef was een moslimminderheid die volledig berooid was en in een voortdurende shocktoestand verkeerde. Het zaad voor toekomstige problemen was daarmee gezaaid. Sindsdien wordt de oude stad van Hyderabad geplaagd door steeds weer terugkerend geweld tussen moslims en hindoes, met soms honderden doden als gevolg.
Communisten en maoïsten
De eeuwenlange en stelselmatige onderdrukking
van de plattelandsbevolking door
de hindoeïstische landlords en de islamitische
jagirdari wekte natuurlijk weerstand.
Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw
kwamen communistische agitators vanuit
Toenemende wrevel
Door de eeuwen heen vertegenwoordigden
de moslimheersers slechts een kleine
minderheid van de bevolking. Zij probeerden
door middel van verdeel-en-heers
systemen de controle over het gebied
te houden. Naast het jagirdari-systeem
was het de regel om lokale en regionale
ambtenaren vanuit de plaatselijke bevolking
te benoemen. Zo konden de centrale
machthebbers de plaatselijke ambtsdragers
|
Verzet
Vanaf de jaren zestig begon het verzet
vanuit een tweetal haarden te groeien. De
eerste en belangrijkste was de Osmania
Universiteit in Hyderabad. Dit is de belangrijkste
universiteit van Andhra Pradesh,
ooit gesticht door de Nizams met als doel
om een leidende rol te gaan spelen in de
Indiase universitaire wereld en dan vooral
op het gebied van het Urdu, de taal van de
meeste moslims in India. Na de val van de
Nizams heeft de universiteit zijn vooraanstaande
rol als intellectueel centrum
van Telangana behouden. Van tijd tot tijd
kwamen de studenten in opstand tegen
de overheersing door de rest van Andhra
Pradesh en de culturele en economische
achterstelling als gevolg daarvan. Vooral
het verwijt dat het ontwikkelingsgeld van
de centrale regering in Delhi voor de negen
achtergestelde districten van Telangana
niet goed werd besteed en verdween in
andermans zakken, deed grote aantallen
studenten en docenten de straat opgaan.
Publieke onlusten met vele doden en
gewonden waren het gevolg. Steeds weer
moesten ordetroepen vanuit Delhi de rust
herstellen. Maar de situatie veranderde
niet of nauwelijks en het verzet bleef
broeien als een veenbrand om van tijd tot
tijd uit te slaan.
De andere constante verzetshaard was
die van de ambtenarenorganisaties, met
bij elkaar zo’n miljoen leden. Steeds weer
kwam het tot stakingen, demonstraties
en blokkades van (spoor)wegen. Hun
belangrijkste bezwaar was het benoemen
van ambtenaren van buiten Telangana.
Daardoor werden hun carrièrekansen
beperkt en hun macht ingeperkt.
Nieuwe kansen
Begin jaren tachtig werd het verzet
gepolitiseerd door de oprichting van een
politieke partij die streefde naar een eigen
staat voor Telangana. De eerste decennia
waren moeilijk voor deze politieke beweging.
Om in India op centraal niveau iets
voor elkaar te krijgen, heeft een regionale
politieke partij altijd de steun van een
landelijke partij nodig. Dus is een coalitie
|

Begin 2010 hakte de Congrespartij de knoop door: Telangana zou een aparte deelstaat worden met Hyderabad als hoofdstad. Onmiddellijk gingen de mensen de straat op. Vooral in Hyderabad werd het gevierd. Maar ook de tegenstanders van de splitsing mobiliseerden zich. Er braken gevechten uit met doden en gewonden tot gevolg. Ordetroepen werden ingevlogen en er werd een uitgaansverbod ingesteld. Het was weer even oorlog in de straten van de metropool. Maar ook op politiek niveau werd er fel geprotesteerd. Driekwart van de parlementsleden van Andhra Pradesh trad af uit protest en het politieke leven werd verlamd door wat inmiddels de ‘Telangana issue’ was gaan heten. De landelijke politiek ging zich ermee bemoeien. In Delhi ging de BJP fel tekeer tegen de Congres-coalitie en voerde de druk op. Het zwaartepunt vormde de positie van Hyderabad. De rest van de deelstaat wilde deze economische motor niet missen en claimde de stad terug. Goede raad was duur en er werd naar goed Indiaas gebruik een regeringscommissie benoemd. Begin 2011 bracht deze rapport uit en er werd een aantal mogelijkheden voorgesteld. Maar geen van deze opties voorzag in een ongedeeld Telangana met Hyderabad als eigen hoofdstad. Dus vlamde het protest opnieuw op. Feller nog dan daarvoor, want inmiddels waren de politieke panelen gaan schuiven. De Congres-coalitie is door onder meer de stijgende voedselprijzen en enkele geruchtmakende omkoopschandalen uit de gunst geraakt. De BJP ruikt de kans om de volgende landelijke verkiezingen te winnen. Voorstanders van een eigen Telangana willen dat nog in deze regeringsperiode de afscheidingswet wordt ingediend en aangenomen. Vandaar de ordetroepen overal in de stad. De Congrespartij aarzelt en de nationalisten willen verder. Hoe gaat het aflopen? Dat zal worden bepaald door de onvoorspelbaarheid van de Indiase politiek. Hoe dan ook: het verzet in Telangana zal blijven. Want het gebied is getekend door een eeuwenlange geschiedenis van repressie, onderdrukking en verzet. Die tijden willen de bewoners zeker niet terug. Ze willen nu hun lot in eigen handen nemen.
![]() |
![]() | ![]() |
![]() |
