terug
Uit: India Nu 87 (nov-dec 1993)


De pauw danst niet meer

Leven en betekenis van Shankar Guha Niyogi,
sociaal activist in Chhattisgarh



In de vroege ochtend van 28 september 1991 werd Shankar Guha Niyogi (1943) vermoord, terwijl hij lag te slapen in zijn kantoor in Bhilai. Binnen enkele uren verzamelden zich duizenden arbeiders bij het ziekenhuis, waar hij lag opgebaard. Zo'n 15.000 mannen, vrouwen en kinderen liepen mee in de begrafenisstoet en woonden de crematie bij. Die dag staakten 200.000 arbeiders in de Chhattisgarh regio (grotendeels in Madhya Pradesh), waardoor 150 industrieën stil kwamen te liggen.
Op 1 juli 1992 opende de politie het vuur op een protestbijeenkomst van CMM-leden te Bhilai (CMM = Chhattisgarh Mukti Morcha; regionale beweging). Vijftien mensen werden gedood en honderden raakten gewond. Sindsdien is de spanning in de Chhattisgarh regio toegenomen en is de naam van Shankar Guha Niyogi bezig uit te groeien tot een legende.
Wie was deze Shankar Guha Niyogi en wat was zijn betekenis voor de vakbeweging in de uitgestrekte regio Chhattisgarh in Madhya Pradesh?


Staalindustrie

Niyogi was 48 jaar oud toen hij werd vermoord. Dertig jaar eerder was hij vanuit zijn geboorteplaats in de deelstaat Bengalen naar Bhilai getrokken om, net als vele andere jonge mannen, werk te zoeken in de Bhilai Steel Plant (BSP). Terwijl hij als geschoold arbeider werkte in de Bhilai staalindustrie, lukte het hem zijn universitaire studie in de natuurwetenschappen met succes af te ronden. Vanaf 1964 werd hij actief in het vakbondswezen, onder andere in de Coördinatiecommissie van Communistische Revolutionairen, de voorloper van de latere Communistische Partij (ML).
Door deze politieke activiteiten verloor hij in 1966 zijn baan. Gedurende een korte periode werkte hij ondergronds voor de CPI(ML), maar na een aantal maanden verliet hij de partij. In de daarop volgende jaren zwierf hij rond in de verschillende uithoeken van het uitgestrekte Chhattisgarh-gebied en werkte onder andere als bosarbeider, visser, landarbeider en schaapsherder. Overal raakte hij betrokken bij de lokale sociale conflicten. Uiteindelijk vestigde hij zich in Dhani Tola als arbeider in de kwartsmijnen. Hij trouwde er met Asha, een mijnwerkster. Jaren van betrokkenheid met het lot van de mijnwerkers van Dhani Tola volgden. In 1975 waren zijn activiteiten als organisator van mijnwerkers zo bedreigend geworden voor het establishment, dat hij tijdens de toen door Indira Gandhi afgekondigde noodtoestand dertien maanden in de gevangenis werd gezet. Na zijn vrijlating verhuisde hij naar Dalli Rajhara, waar hij de Chhattisgarh mijnwerkersvakbond oprichtte, de CMSS.


Loonsverhoging

De CMSS startte haar activiteiten met de strijd voor loonsverhogingen. Binnen enkele jaren steeg het loon van 3 roepies per dag naar 20 roepies en zelfs meer. De aandacht verschoof daarna naar het verbeteren van de leefomstandigheden van de mijnwerkersfamilies. Door een anti-alcoholcampagne werden de vrouwen actief betrokken bij de CMSS. Een EHBO-post werd ingericht in een garage. In 1983 was deze post uitgegroeid tot een 15 bedden tellend ziekenhuisje met moderne faciliteiten. Dit alles was bekostigd door de vakbondsleden zelf. Er werden schoolgebouwen neergezet en de regering zorgde voor de leerkrachten.
In de loop van de tachtiger jaren richtte Niyogi naast de CMSS nog twee aanverwante organisaties op: De Chhattisgarh Mukti Morcha (CMM), een organisatie die de strijd aangaat met de grote problemen van de regio Chhattisgarh, waaronder de rechten van de adivasi; en de Chhattisgarh Gramin Shramik Sangh (CGSS), gericht op de afschaffing van 'bonded labour' in Chhattisgarh. Deze drie organisaties (CMSS, CMM en CGSS) werkten de afgelopen jaren nauw samen in hun gemeenschappelijke strijd tegen sociaal onrecht. Voortdurend hadden deze organisaties te kampen met allerlei beperkende maatregelen van overheidswege. Vooral de voormannen waren het doelwit van steeds opnieuw terugkerende pesterijen. Gedurende de twintig jaar waarin Niyogi leiding gaf aan 'zijn' organisaties, werd hij 25 maal opgepakt en in de gevangenis gezet, meestal zonder officieel in staat van beschuldiging te worden gesteld, en altijd zonder gerechtelijk vooronderzoek. Maar zelfs in de meest onbeduidende zaken, die tegen hem werden aangespannen, werd hij nooit door de rechtbank veroordeeld of schuldig bevonden aan het hem ten laste gelegde.
Vanaf 1991 had Niyogi zijn aandacht en activiteiten verlegd naar het organiseren van fabrieksarbeiders in de industriële regio van Bhilai. Tot dan toe had de strijd zich vooral afgespeeld in het 'binnenland'. Vanaf 1991 kwam de beweging in rechtstreeks en keihard conflict met de meest welvarende en machtige industrieën van de regio. Toen de spanningen stegen en er regelmatig aanslagen werden gepleegd op vakbondsmensen, voorzag en voorspelde Niyogi de aanslag op zijn eigen leven. Een paar weken voor zijn dood sprak hij de volgende woorden in op een bandje: "These people will kill me, but I know that by killing me none can finish our movement".


Onderzoek

In 1992 werd een burgercomité gevormd om een gedetailleerd onderzoek in te stellen naar de omstandigheden van Niyogi's dood. Zeer vooraanstaande rechters, journalisten, advocaten en sociaal-activisten maakten daar deel van uit. In hun rapport, getiteld 'Behind the industrial smokescreen', wordt het volgende gezegd:
"Niyogi werd vermoord omdat hij een eigenaardige persoonlijkheid was in een streek waar helemaal niemand het aandurfde het netwerk te bestrijden, dat sommige industriëlen hadden opgezet om hun werknemers zelfs de meest fundamentele rechten te onthouden. Zijn dood neemt angstaanjagende proporties aan wanneer zij bezien wordt in de context van de snel veranderende industriële overheidspolitiek die tot stand komt onder druk van het Internationale Monetaire Fonds en de Wereldbank. Zijn dood weerspiegelt de ernstige erosie in de beschikbare democratische ruimte die arbeiders gegeven is om te vechten voor hun rechten. Rechten die zijn vastgelegd in verschillende vormen van industriële en arbeidswetgeving, zoals het recht op minimale veiligheid in werkomstandigheden en op een minimium loon, dat arbeiders in staat stelt op een waardige manier te overleven... Het establishment gaat met alles akkoord om er maar van verzekerd te zijn dat deze bankinstellingen en de multinationals blijven en floreren. Een persoon als Niyogi, met een visie van zelfredzaamheid en een alternatieve ontwikkeling voor de Indiase samenleving, zal dan ook meer dan ooit tevoren gemist worden."


Erfenis

Verschillende organisaties, zoals de People's Union for Democratic Rights (PUDR) en de Jan Vikas Andolan (JVA) - een platform van verschillende sociale en politieke groeperingen en NGO's die ijveren voor een meer menselijke, rechtvaardige en evenwichtige ontwikkeling van de Indiase maatschappij -, hebben zich ten doel gesteld meer bekendheid te geven aan de alternatieve ontwikkelingsideeën van Niyogi. Want behalve de legende die zich ontwikkelt rondom zijn persoon en de bekendheid die zijn organisaties alleen daardoor al hebben gekregen, zijn het toch vooral zijn ideeën die bestudering en grotere bekendheid verdienen. Twee citaten:
.... "Als de lucht er donker uit gaat zien omdat er regen aankomt, dan danst de pauw niet meer, dan spreidt hij de volle glorie van zijn veren niet meer uit. Want zijn danspodium, de jungle, is onherstelbaar beschadigd. En nog steeds gaat het kappen van bomen onverminderd voort" ....
.... "Het is algemeen bekend dat mensen die honderden kilometers van de bossen vandaan leven naar hier toe komen als handelaren om de bossen te plunderen en miljonair te worden. Zij spelen onder één hoedje met de ambtenaren van bosbouw. Velen van hen hebben een naast familielid, die een invloedrijke politieke persoon is. Zij bezitten vrachtauto's en vaak ook houtzagerijen. Sommigen van hen zijn zelf aannemers. Elk moment van hun bestaan jagen ze hun beperkte eigenbelang na. En degenen die in de bossen leven in India zijn voor het merendeel adivasi, die het bos en haar produkten nooit voor eigenbelang of uit hebzucht hebben gebruikt. Maar vandaag de dag moeten zij zelfs de bosbouwambtenaren en de arbeiders omkopen om de produkten van het bos voor hun minimale bestaan te mogen gebruiken. En dus is het duidelijk dat de echte rovers en vernietigers van het bos moeten worden geïdentificeerd" ....

xxx

Dit artikel is gebaseerd op een uitgave uit 1992 van de Jan Vikas Andolan die, ter herdenking van de sterfdag van Niyogi, zijn laatste artikel, getiteld 'Our Environment', heeft vertaald in het Engels en, met inleiding, in boekvorm heeft uitgegeven.




begin document

tijdschrift India Nu

HOME Landelijke India Werkgroep

Landelijke India Werkgroep - 8 juli 2008