![]()
|
|
In Gujarat wint zittend deelstaatpremier
Narendra Modi van de hindoenationalistische
BJP opnieuw de verkiezingen, de vierde
keer op rij sinds 2001. De oppositie van
de Congrespartij heeft traditiegetrouw niets
in te brengen in de campagnes in Gujarat.
Modi bepaalt keer op keer het thema van
de verkiezingsstrijd. Dit keer: de landelijke
regering in New Delhi. Modi wil namelijk
premier van India worden. De vraag is of hij
die ambitie zal kunnen realiseren.
Echt spannend wordt het niet tijdens de verkiezingscampagne
in Gujarat eind 2012. Die gaat namelijk nauwelijks over de
deelstaat zelf. Modi heeft een diepe minachting voor de Congrespartij
in Gujarat en negeert simpelweg kritiek die de partij levert op zijn
prestaties als deelstaatpremier. Die kritiek is ook gemakkelijk te negeren
om twee redenen.
Allereerst was Modi’s uitgangspositie bij deze deelstaatverkiezingen
uitstekend. Zijn belangrijkste troef was de grote economische groei
van de laatste jaren, met als gevolg verbeterde levensomstandigheden
in brede lagen van Gujarats bevolking. Onder Modi’s leiderschap is
Gujarat een van de belangrijkste motoren van de Indiase economie
geworden, met als pijlers goede infrastructuur en stroomvoorziening,
geringe bureaucratie, toegankelijkheid van partijleiders; kortom: efficiëntie.
Wankele regeringscoalitie is doelwit
Daarnaast is Modi heer en meester in Gujarat, en weet hij als zittend
deelstaatpremier de onderwerpen van de politieke campagnes te bepalen.
Dat is opvallend, want het gebruikelijke patroon in de politieke
arena is andersom: de oppositie valt aan en de regering verdedigt. De
Congrespartij in Gujarat is nauwelijks in staat een vuist te maken tegen
Modi en mist een krachtige leider die hem met succes aanvalt. Het is
bij deze verkiezingen nauwelijks gegaan over Gujarat zelf, maar vooral
over wat er allemaal – naar het oordeel van Modi en zijn BJP – mis is
met de landelijke regering onder leiding van de Congrespartij. Behalve
kiezers die tevreden zijn over Modi’s prestaties op het gebied van de
economie trok hij daarmee ook kiezers die genoeg hebben van de vele
corruptieschandalen en de impasse waarin de regering in New Delhi al
geruime tijd zit door de wankele regeringscoalitie en de onmacht van
premier Manmohan Singh om slagvaardig het land te regeren.
Achilleshiel
Modi kreeg het al eerder voor elkaar om het bij deelstaatverkiezingen
niet over Gujarat te hebben. Zo opende hij in 2005 de aanval op de
toenmalige Pakistaanse president Pervez Musharraf en zijn vermeende
banden met terreurorganisaties. Voor dit veiligheidsthema waren
veel Gujarati’s gevoelig, en zij stemden op Modi. Na de verkiezingszege
repte Modi met geen woord meer over Musharraf. De oppositie
bleek niet in staat tijdens de campagne de aandacht te vestigen op de
toen nog slecht ontwikkelde stroom- en watervoorziening in de deelstaat
of op de ernstige rellen van 2002. Modi’s achilleshiel namelijk is
zijn rol als deelstaatpremier tijdens die religieuze rellen waarbij ruim
duizend mensen omkwamen, vooral moslims die niet door leger en
politie beschermd werden tegen bendes gewapende en moordende
orthodoxe hindoes. Modi valt in elk geval nalatigheid te verwijten
bij deze gebrekkige bescherming van moslims tijdens de rellen. Na
moeizame en slepende rechtszaken die telkens werden uitgesteld en
stilgelegd omdat getuigen hun belastende verklaringen introkken na
– naar achteraf bleek – onder druk te zijn gezet vanuit de BJP, is die
conclusie getrokken, hoewel Modi blijft volhouden dat hem niets te
verwijten valt. Er lopen nog steeds onderzoeken naar de vraag of Modi
met opzet leger en politie opdracht heeft gegeven niet in te grijpen. De
uitkomsten van die onderzoeken zijn belangrijk voor Modi omdat het
bij een voor hem negatieve uitkomst moeilijk zal worden om van zijn
polariserende imago af te komen.
Geboycot door het buitenland
Dat imago is hardnekkig, want Modi krijgt bijvoorbeeld nog altijd geen visum voor de VS, door een wet die toegang tot dat land verbiedt
aan buitenlandse regeringsfunctionarissen die medeplichtig worden
geacht aan ernstige schendingen van religieuze vrijheid. Vanwege
de economische groei, de blijvende populariteit van Modi in Gujarat,
zijn (toen al) voorziene overwinning bij de deelstaatverkiezingen van
2012 en zijn ambities om namens de BJP kandidaat voor het landelijke
|
Landelijke verkiezingen 2014
Al jaren is de BJP op zoek naar een nieuwe charismatische en tegelijk
voor brede kringen in de multireligieuze en multiculturele Indiase samenleving
acceptabele partijleider om bij de landelijke verkiezingen
te kunnen winnen van de Congrespartij die steeds verder in het nauw
komt. De BJP moet zich kunnen presenteren als een redelijk alternatief
voor de met zichzelf worstelende Congrespartij. Na de verkiezingswinst
in Gujarat is er nauwelijks nog twijfel over dat Modi namens de BJP de
verkiezingsstrijd tegen de Congrespartij in 2014 gaat leiden. Maar het
zal moeilijk worden voor de BJP om zich als redelijk te presenteren als
de resultaten van lopende onderzoeken naar Modi’s rol tijdens de rellen
van 2002 slecht voor hem uitpakken. Dan zal zijn imago van havik, van
polariserende hindoe-populist, sterk aan hem blijven kleven en tegen
hem werken bij een gooi naar de macht.
Moslims tegemoet treden
Modi is er daarom alles aan gelegen om moslims in Gujarat tegemoet te
treden. Zo heeft hij veel geld geïnvesteerd in openbare en particuliere
scholen voor moslims: in tien jaar tijd is het aantal onderwijsinstituten
voor moslims verviervoudigd. En bijna tien procent van de overheidsbanen
in Gujarat wordt ingenomen door moslims, wat in evenwicht is met
het percentage moslims in de deelstaatbevolking. Ook is Modi in januari
2012 een aantal dagen gaan vasten voor vrede en harmonie. Hij maakte
dat gebaar niet toevallig tien jaar na de rellen in Gujarat.
Uitdaging
Modi’s troef is zijn succesvolle economische beleid. Zijn achilleshiel is
zijn polariserende imago. Al vier keer achter elkaar bleek hij in staat om
bij deelstaatverkiezingen Gujarat in een ijzeren politieke greep te houden.
Om een succesvolle overstap naar de landelijke politiek te maken
en de BJP naar een verkiezingsoverwinning te leiden, zal Modi nog veel
moeten doen om zich meer bemiddelend op te stellen. Een van de belangrijkste
uitdagingen voor Modi zal daarom zijn om een krachtig leider
te blijven, maar ook een bewindsman te zijn die bevolkingsgroepen samenbrengt
in plaats van tegen elkaar opzet.
![]() |
![]() | ![]() |
![]() |
