terug
Uit: India Nu 183 (jan-feb 2010)






IFFR selecteert Indiase films

Visuele verbeeldingskracht en subtiele emoties



Op het 39e Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR) zijn enkele Indiase films te zien. Sommige zijn afkomstig van Indiase filmmakers, andere spelen zich af in India. India Nu geeft alvast een voorproefje. We richten de spotlights daarnaast nog eenmaal op een bijzondere inzending van vorig jaar.

Cineast Umesh Vinayak Kulkarni


  Vihir

Met zijn inzending Vihir ('The Well') neemt de Indiase filmmaker Umesh Vinayak Kulkarni voor de tweede maal deel aan het IFFR. In 2008 was op het filmfestival in Rotterdam zijn film Valu (‘The Wild Bull’) te zien.
The Well is een bitterzoet verhaal, adembenemend mooi gefilmd tegen de achtergrond van de grootsheid van de aanrollende Indiase bekkens. De jonge Sameer verlaat de stad met zijn ouders om hun familie op het platteland te bezoeken. Ze zijn bezig met de voorbereidingen voor een huwelijk. Sameer heeft echter maar een doel voor ogen: zijn neef en beste vriend Nachiket zien. De twee jongens – pubers nog – zijn onafscheidelijk. Sameer kijkt op tegen zijn oudere vrijdenkende neef die hem vele waarheden leert. Ze staan op een kruispunt in hun leven, de overgang naar volwassenheid. De onschuld van het kind-zijn glipt langzaam weg. Het keerpunt wordt gemarkeerd door het lot van Sameers nicht die door de familie tot een huwelijk gedwongen wordt. De familie heeft alleen maar oog voor de voordeeltjes die hen dat oplevert. Nachiket raakt bijzonder van slag door dit huwelijk, zo zeer zelfs dat hij het op een gegeven moment niet langer meer kan verdragen. Dit leidt tot de daad die Sameers leven voorgoed zal veranderen.
‘Kulkarni weet de subtiele emoties en stemmingen van zijn karakters te vangen in een visuele stijl die doet denken aan de grote namen van de Bengaalse art cinema, terwijl hij tezelfdertijd de schoonheid van de dosti (beste vrienden zijn) verkent’, aldus schrijver en filmkenner Cary Rajinder Sawhney.


  Prijzen

Kulkarni (1976, Puna) heeft ervoor gekozen om de film in zijn moedertaal, het Marathi, te maken. Dat is bijzonder voor een filmhuisfilm. ‘Hindi heeft misschien een groter bereik,’ zegt hij, ‘maar ik ken de nuances in het Hindi niet zo goed als in het Marathi. Bovendien: welk Hindi zou ik moeten kiezen? Er zijn zoveel soorten Hindi.’ De filmmaker wist in 2005 de aandacht op zich te vestigen met zijn korte documentaire The Grinding Machine. Deze vertelt het verhaal van een 10-jarige jongen uit een arme familie die door geluid te maken met een machine hun levens verandert. De film werd geroemd vanwege zijn portrettering en de natuurlijke performances en viel in de prijzen.
Kulkarni is begonnen met korte producties als Darshan, Satyakam en Save the Children. Voor The Wild Bull (2007) ontving hij prijzen voor beste regisseur en beste camerawerk op het Puna Internationaal Filmfestival in India en voor ‘succesfull screenings’ op het IFFR.
'The Well is een autobiografisch verhaal waarvan ik heel graag een film wilde maken’, zegt Kulkarni in een interview. Hij heeft daar wat fictieve elementen aan toegevoegd. Is hij benieuwd hoe het publiek zal reageren? ‘Het succes van een film wordt niet bepaald door kijkersaantallen, maar eerder door hoe diep de indruk is die de film op het publiek achterlaat’, aldus de filmmaker.


Filmmaakster en actrice Geetu Mohandas

  Kelkunnundo?

Bijzonder op het 39e IFFR is de inzending van actrice en filmmaakster Geetu Mohandas (1981). Deze beroemde Keralaanse die al op haar vijfde begon met acteren, debuteert nu met haar film Kelkunnundo? (‘Are You Listening?’). Het is een korte film over een blind meisje dat woont in een omgeving die in korte tijd verandert en het trauma dat verandering meebrengt. Haar gedachten worden prachtig verbeeld in animaties. Mohandas: ‘Op de paar jaar na die ik in Kerala woonde, heb ik mijn hele leven in het buitenland doorgebracht. Toen ik er later op bezoek kwam zag ik dat de veldjes waar ik altijd speelde verdwenen waren en dat er een sportcentrum voor in de plaats was gekomen. De minder fortuinlijke kinderen stonden achter een omheining te kijken hoe de andere kinderen aan het spelen waren. Ik besloot er een film van te maken. Ik heb een visueel gehandicapt meisje gekozen omdat ik blind was voor de verstedelijking. Én ik wilde een onschuldig perspectief.’


  Een kat en een vlieg

De hoofdrol van het meisje Hasna wordt vertolkt door de vierjarige Asna. ‘De hele crew is verliefd geworden op haar. Ze is ongelofelijk. Ze wist het als iemand een tekstfout maakte. Ze kende het gehele script uit haar hoofd. Ze wist bijvoorbeeld precies wat regel zes op pagina vijf was! De eerste keer dat ik haar zag, stond die kleine eigenwijze Asna in de gang van een school naast een huis. Na wat aandringen vertelde ze me een verhaal over twee vrienden – een kat en een vlieg. Zo begint de film dan ook’, vertelt Mohandas in een interview in The Hindu. Het verhaal speelt zich rondom Hasna af, wiens wereld bestaat uit een kat en een vlieg, een garage, wat edelstenen en de verre kreten van spelende kinderen. Haar leven verandert ingrijpend als de garage plaats moet maken voor een flatgebouw. De film werd in december 2009 bekroond met een Golden Lamp Tree voor de best geschoten film op het Internationaal Film Festival India. Geroemd werden de visuele verbeeldingskracht en de integriteit en effectiviteit waarmee de film gemaakt is.
Voor wie meer wil weten over de ontwikkelingen rondom deze talentvolle filmmaakster en actrice is Mohandas te volgen via Twitter.


  Paju

De openingsfilm van het IFFR is Paju van de Zuid-Koreaan Park Chan-ok. Eun-mo keert terug naar haar geboortestad Paju nadat ze drie jaar aan zelfonderzoek heeft gedaan in India. De realiteit waarin ze terugkeert is niet erg aangenaam. Haar appartement dreigt afgebroken te worden en een gevreesd weerzien met haar zwager Joong-shik, nu weduwnaar

Babaji, An Indian Love Story poster
en actieleider van het anti-afbraak comité, is onvermijdelijk. Ze moet de confrontatie aangaan met de tragische dood van haar zus. Ongeveer tien jaar daarvoor was Joong-shik naar Paju gekomen, op de hielen gezeten door een ongelukkig ongeval en een studentenactivist. Hij heeft zijn verleden altijd geheim gehouden voor zijn buren en medestudenten. Eun-mo heeft hem nooit gemogen. Hij trouwde haar oudere zus. Na haar dood is zij gedwongen met hem te leven.
Gedurende de drie jaar in India heeft Eun-mo ontdekt dat ze complexe gevoelens jegens Joong-shik koestert. Ze voelt zich gevangen en verlaat Paju. Hoewel ze gedacht had al haar emotionele conflicten in India opgelost te hebben, raakt ze dieper verstrikt in de dood van haar zus en wordt ze verscheurd tussen de waarheid en de gevoelens voor Joong-shik.


  Babaji, an Indian Love Story

Tijdens het Rotterdamse filmfestival van 2009 vormde de lange documentaire Babaji, an Indian Love Story van de Duits-Nederlandse filmmaakster Jiska Rickels een opvallende inzending. Cinéart was zeer onder de indruk van de prestaties van deze jonge cineast en besloot de rechten voor de Benelux te kopen.

Filmmaakster Jiska Rickels
Noor Pelser van Cinéart: ‘Babaji is een tweede lange documentaire van een zeer talentvolle Nederlandse filmmaakster, die wat ons betreft net zo’n groot platform verdient als Danny Boyle (van Slumdog Millionaire), maar die op dit moment aan het begin van haar internationale carrière staat.’
Babaji, an Indian Love Story is een onwaarschijnlijk mooi liefdesverhaal over een 107-jarige sjamaan uit Oost-India. Wanneer zijn vrouw overlijdt wordt ze gecremeerd, maar hij kan geen afscheid van haar nemen en begraaft haar resten in zijn tuin. Ernaast graaft hij een graf voor zichzelf, waar hij elke ochtend in klimt en zijn dood afwacht om met haar herenigd te worden.


  Vreemde paradijsvogel


Babaji
De film begint met traditionele Indiase muziek. Daarna komen allerlei mensen over Babaji aan het woord, zonder dat hij nog getoond wordt. Als hij eindelijk in beeld komt, blijft de camera nog steeds op geheimzinnige afstand. ‘Door interviews te gebruiken kom je dichter bij de man. Anders zou hij toch voor veel mensen een beetje als een vreemde paradijsvogel kunnen overkomen’, aldus Rickels. ‘Ik had verwacht dat hij een heel trieste oude man zou zijn. Maar hij had heel veel pit en hij straalde ook veel vreugde uit. Hij loopt heel snel. Wij moesten er met onze ploeg soms echt achteraan hollen om hem bij te houden.’ Er was ook meteen een klik toen ze elkaar ontmoetten bij zijn huisje. ‘Uiteindelijk kwam Babaji het erf opgelopen, zo tenger als hij is, en er was meteen wederzijdse interesse. Dat vond ik heel verbazingwekkend voor iemand die zo aan het treuren is. Ik vond het opvallend dat hij ons zo dichtbij heeft laten komen en dat we zelfs in zijn graf konden liggen.’ Filmrecensent en musicus Kevin Toma omschrijft de film als een ‘ongedwongen, teder portret van een man wiens liefde de dood werkelijk lijkt te overwinnen.’

IFFR: 27 januari t/m 7 februari 2010
Meer info: www.filmfestivalrotterdam.com.

xxx



terug
HOME Landelijke India Werkgroep
tijdschrift INDIA NU
Landelijke India Werkgroep - 29 januari 2010