terug
Uit: India Nu 67 (jul-aug 1990)


Dochters van goud

Meisjes op het platteland



Kinderarbeid komt in India op grote schaal voor. Als ze al gemaakt worden, lopen de schattingen over de aantallen sterk uiteen. In statistieken over de arbeid van volwassenen wordt het aandeel van werkende vrouwen in de Indiase economie zo langzamerhand opgenomen. Maar de discussie over de bijdrage van werkende kinderen moet bijna nog beginnen. Werkende kinderen hebben blijkbaar de plaats ingenomen van de "vergeten helft" die de vrouwen traditioneel waren. Dat is vooral het geval bij meisjes, en dan helemaal bij meisjes op het platteland.


bijdrage

Zestig procent van de Indiase bevolking vindt zijn bestaan in de landbouw. Naast mannen en jongens leveren ook vrouwen en meisjes een aanzienlijke bijdrage aan de agrarische economie. Helaas is de rol van vrouwen zo goed als anoniem en onopgemerkt in de volkstellingen. Over het werk dat meisjes in en om het huis doen ontbreken landelijke gegevens. Onderzoeken op locatie en directe waarnemingen kunnen de feiten echter niet verhullen: meisjes zijn van grote waarde voor arme huishoudens. Uit onderzoek van de Indiase anthropologe Ilina Sen in zes dorpen in Hoshangabad in Madhya Pradesh bleek dat bijna drie keer zoveel meisjes als jongens in de landbouw werkten. Bovendien hebben de meisjes ook huishoudelijke taken. Jongens, daarentegen, werken niet alleen korter op het land, ze doen ook bijna geen van allen iets in huis.


Suman

Suman is een 14-jarig meisje uit een landloze familie in het dorp Palasi. Haar vader had een vaste baan op de boerderij van de grootgrondbezitter maar verloor die vorig jaar. De hele familie, Suman inclusief, moest dus het hele jaar werken om een gezin van zes volwassenen en twee kinderen te kunnen voeden. Suman werkte in maart voor de grootgrondbezitter, elke dag zo'n 9 tot 10 uur lang graan aangeven bij de graanverwerkingsmachine. In april werkte ze in een ander dorp bij de graanoogst. Moeder en dochter verdienden zo 100 roepies (ongeveer 10 gulden). In augustus plukte Suman rijst en van mei tot oktober maakte ze ook nog eens zo'n 40 werkdagen vol bij de aanleg van een irrigatiekanaal, een project van de overheid. In die tijd was Suman de enige van het gezin met een regelmatig inkomen.
Haar twee oudere broers waren werkloos. Suman verdiende in die tijd 147 roepies bij elkaar. En daar moest het gezin van rondkomen. Alles bij elkaar waren dat 100 volle werkdagen voor haar. In de 'vrije' tijd ging Suman erop uit om hout en koeiemest voor het kookvuur te verzamelen. Ook het groentetuintje bij het huis was haar taak. En als moeder of schoonzus er niet waren, dan kwam ook het koken op haar schouders terecht.


monddood

Zonder het werk van Suman zou de familie het eigenlijk niet kunnen redden. Desondanks hebben meisjes zoals zij geen enkel recht van spreken in de dorpsgemeenschap, waar de regels bepalen dat kinderen tot de stam van de vader behoren en dat deze het gezag over hen heeft. Meisjes worden als een last gezien, hun waarde wordt niet erkend. Mannen eisen grote geschenken van de familie van hun bruid, ter compensatie van het feit dat hij zogenaamd de zorg voor de vrouw overneemt. De ouders van Suman maken zich grote zorgen omdat ze zich geen bruidsschat kunnen veroorloven. Daarom heeft ook nog niemand aangeboden om met Suman te trouwen. Zelf lijkt ze onder dit alles niet gebukt te gaan.
Ze is vrolijk en vol vertrouwen. "Tijdens de graanoogst werkte ik drie weken en met het geld dat ik daarmee verdiende had mijn familie al die tijd te eten," zegt ze trots. "Zelfs als ik niet trouw kan ik werken en mezelf onderhouden." Hoewel ze nooit op school gezeten heeft kan ze haar eigen naam schrijven.
Haar leven is zwaar maar ze straalt energie en wilskracht uit. Ze wil er het beste van maken.


Radha

Radha is nog jonger dan Suman. Ze is pas elf. Haar vader stierf zes jaar geleden. Haar moeder hertrouwde, maar ook die man overleed. Dat was acht maanden geleden. Sindsdien leeft Radha samen met haar moeder, zusje en zes maanden oude stiefbroertje. Radha's moeder heeft een moeilijke tijd doorgemaakt. Tijdens de zwangerschap was ze in loondienst bij een baas om de schulden die ze had moeten maken in de periode dat haar man ziek was af te lossen. Ook met de bevalling stond ze er alleen voor. Radha heeft het ook moeilijk. Zij neemt al het huishoudelijke werk voor haar rekening: koken, wassen, schoonmaken, op de baby passen en brandhout sprokkelen. Sinds twee maanden hebben Radha en haar familie een koe, geleend van haar oom omdat moeder de baby geen borstvoeding kon geven en de baby ziekjes en ondervoed was. Nu moet Radha ook nog voor de koe zorgen. Ze moet tijd maken om een plek te vinden waar de koe kan grazen en om haar te melken. Radha's moeder is de hele dag uit werken en haar zus gaat naar school. "Ik heb altijd gewild dat al mijn kinderen naar school zouden gaan maar het lot van dit meisje heeft nou eenmaal bepaald dat ze de hele dag moet werken," verzucht Radha's moeder.


Rama

Rama woont in het Biladi, in het district Raipur. Ze is 12 jaar oud en ze gaat al een paar jaar naar de dorpsschool. Haar vader heeft regelmatig werk en haar familie bezit enkele rijstvelden. Toen na de vakantie op school de lessen weer begonnen, was Rama druk in de weer met het planten van rijst. Iedere morgen werkte ze zo'n vijf uur op het land. Daarna ging ze naar huis om zich te wassen. Vervolgens bracht ze nog snel de lunch naar haar ouders op de rijstvelden. Dan pas kon ze naar school. Vóór het slapengaan maakte ze altijd nog 'even' het veeschuurtje schoon. In de oogsttijd ging ze helemaal niet meer naar school. De hele dag was ze aan het werk op het land. Op haar hoofd droeg ze ontelbare zakken met rijst, van het veld naar de ossewagen.
In de oogsttijd is ze doorgaans zo'n drie maanden weg van school. Het laatste examen heeft ze dan ook niet gehaald. Rama vindt het niet fijn dat ze zo vaak moet werken. Ze heeft er ook al vaak ruzie over gehad met haar moeder. En keer is ze zelfs weggelopen. "Ik zou willen dat ik niet de hele tijd hoefde te werken, maar ook eens kon spelen of TV kijken bij de grootgrondbezitter thuis," zegt ze melancholiek. Een zorgeloze jeugd.
Plattelandsmeisjes als Suman, Radha en Rama kunnen er alleen maar van dromen.

XXX




begin document

tijdschrift India Nu

HOME Landelijke India Werkgroep

Landelijke India Werkgroep - 5 augustus 2008