terug


PERSBERICHT

18 december 2000

Regering moet wapenembargo India en Pakistan handhaven;
internationale veiligheid gaat voor economisch belang

Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en staatssecretaris Ybema (Economische Zaken) hebben 12 december jl. besloten de vergunningenstop voor de export van militaire goederen aan India en Pakistan op te heffen. Nadat beide landen in mei 1998 met een serie kernproeven de wereld schokten, besloot Nederland wapenleveranties aan India en Pakistan stop te zetten. Hoewel de gespannen verhoudingen tussen de twee niet zijn verbeterd, vindt Paars 2 na tweeënhalf jaar dat de belangen van de Nederlandse defensie-industrie te veel onder de militaire sancties lijden. De Landelijke India Werkgroep (LIW) en de Campagne tegen Wapenhandel (CtW) zijn bijzonder verontrust over deze beleidswijziging. Dit schrijven zij in een brief aan de Tweede Kamer, waarin zij parlementariërs vragen er bij de regering op aan te dringen terug te keren naar een volledige vergunningenstop op de export van militaire goederen naar India en Pakistan.

Als nieuwe kernmachten hebben India en Pakistan hun slechte relatie verder op scherp gezet. Rakettests en het Kargil-conflict volgden in 1999. Nog altijd zijn de verhoudingen tussen beide landen bijzonder gespannen (zie 'achtergrond'). Experts beschouwen de Zuid-Azië dan ook als 's werelds meest explosieve kruitvat. De LIW en de CtW vinden daarom dat de regering een bijzonder slecht signaal afgeeft met het weer toestaan van wapenexporten.

De brief van de regering van 12 december jl. doet bij de LIW en de CtW verder het vermoeden rijzen dat de regering meer waarde toekent aan het economisch belang van enkele Nederlandse bedrijven, die nu militaire orders dreigen mis te lopen, dan aan een veilige en stabiele Zuid-Aziatische regio. India en Pakistan zijn belangrijke klanten van de Nederlandse wapenindustrie. Tussen 1990 en 1998 kochten zij voor ruim driehonderd miljoen gulden aan militair materieel in ons land. Grootste leverancier op dit gebied is Hollandse Signaal, dat in India nauw samenwerkt met Bharat Electronics Ltd (BEL). BEL staat al jaren op de zwarte lijst van bedrijven die betrokken zijn bij de produktie van massavernietigingswapens.

De regering stelt volgens de LIW en de CtW ten onrechte dat Nederland met haar tot dusver gevolgde beleid internationaal uit de pas loopt. Ook de Verenigde Staten, 's werelds grootste wapenexporteur, hanteert een breed wapenembargo tegen India en Pakistan. Dat EU-partners het minder nauw nemen met wapenleveranties aan beide landen zou voor Nederland een reden te meer moeten zijn om een diplomatiek offensief te ondernemen voor striktere toepassing van de EU-gedragscode ten aanzien van wapenexporten. Bij herhaling heeft Nederland te kennen gegeven een voortrekkersrol te willen spelen waar het een restrictief wapenexportbeleid betreft.

Voor de tekst van de brief aan de Tweede Kamer, zie:
www.indianet.nl/embargo.html.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frank Slijper (050-3133247).



achtergrond:
Na de nucleaire tests van mei 1998 is in geen enkel opzicht een wezenlijke verbetering in de verhoudingen tussen India en Pakistan opgetreden:
Op de kernproeven volgden in april 1999 tests met raketten die in staat zouden moeten zijn elkaars grote steden te vernietigen. In de zomer van 1999 volgde het zogeheten Kargil-conflict in Kashmir, de eerste grote militaire confrontatie tussen beide landen in bijna dertig jaar. Beide kampen uitten veelvuldig dreigementen van nucleaire aard.
In oktober 1999 kwam generaal Musharraf na een staatsgreep aan de macht in Pakistan. Nog altijd is er weinig zicht op een terugkeer naar de democratie in het land. Pakistan blijft ondertussen vasthouden aan de optie als eerste kernwapens te gebruiken.
Als direct gevolg van het treffen in Kashmir verhoogde de Indiase regering in februari van dit jaar de defensiebegroting met maar liefst 28 procent.
Ondertussen verschijnen nog steeds met grote regelmaat berichten in de (militaire) pers over nieuwe nucleaire ontwikkelingen in Zuid-Azië. In september verklaarde de architect van Pakistan's kernwapenprogramma, Abdul Qadir Khan, dat zijn land in de positie was om bijna alle grote Indiase steden te kunnen treffen nu het de beschikking had over de daartoe benodigde raketten en kernkoppen. Op 30 oktober jl. kondigde de voorzitter van India's Atomic Energy Commission aan dat het land een kernbom kan produceren die zestien maal krachtiger is dan de bom die in 1945 Hiroshima verwoestte.


Landelijke India Werkgroep - 18 december 2000