(16-2-2009)
Winst Aldi en Lidl door misbruik vrouwen / EU-onderzoek naar strafbaarheid bedrijven
Op 10 februari jl. publiceerde de Schone Kleren Kampagne,
waarvan ook de Landelijke India Werkgroep deel uitmaakt, het
rapport "Cashing In". Het rapport diende als aftrap van de
campagne "Better Bargain". Het rapport beschrijft de arbeidsomstandigheden van
werknemers, waarvan 80% vrouwen, in India, Sri Lanka,
Bangladesh en Thailand die kleding fabriceren voor de mega
retailers Aldi, Lidl, Carrefour, Walmart en TESCO.
Onderbetaling en misbruik van vrouwen - van verbaal en fysiek
geweld tot gedwongen lange werkdagen bij zwangerschap,
ongelijke betaling en weinig kans op promotie - zijn meer regel
dan uitzondering. 'Armoedelonen', buitensporig lange
arbeidsdagen, de onmogelijkheid om je bij een vakbond aan te
sluiten en het gebrek aan enige arbeidszekerheid, treffen bijna
alle werknemers.
U vindt het volledige rapport, de samenvatting en het
Engelstalige persbericht onder http://www.cleanclothes.org/betterbargain. Het Nederlandstalige persbericht van de
Schone Kleren Kampagne staat hier.
Rapporten als de bovenstaande, en vele andere over de
schending van arbeids-, mensenrechten en milieunormen in de
wereldwijde productieketens van bedrijven, versterken het debat
over de vraag of bedrijven niet wettelijk aansprakelijk (zouden
moeten) zijn, als zij doelbewust laten gebeuren - ook door
slechte betaling aan deze leveranciers - dat zulke schendingen
optreden.
Op een MultiStakeholder Forum van het bedrijfsleven,
vakbonden en NGO's in Brussel heeft de vice-president van de
Europese Commissie, Günther Verheugen, deze week voor het
eerst aangegeven dat de mogelijkheden daartoe bekeken
moeten worden. Verheugen zei daarover:
'Our citizens expect European companies operating abroad to
represent their values and their identity as Europeans, starting
with respect for human rights and for the laws of the countries in
which they operate. This is what the European Alliance on CSR
has itself committed to.
As I have learnt over the last year through fruitful contacts with
the NGO community and others, this is not a trivial issue. It is
not a purely CSR or enterprise issue either. I will therefore
encourage my fellow Commissioners responsible for the
different aspects of this matter to further deepen our knowledge
about the nature and scope of the existing EU legal framework
applicable to European companies operating in third countries,
for example through an analytical report with multi-stakeholder
involvement. It is in our interest and in the interest of obtaining a
level-playing field for our businesses to remind each and
everybody that human rights are universal and should be
globally respected.'
De European Coalition for Corporate Justice (ECCJ), waarin ook
het MVO Platform actief is, heeft daartoe concrete voorstellen
gedaan: zie http://www.corporatejustice.org/IMG/pdf/ECCJ_FairLaw.pdf.
In Nederland heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken
onlangs geopperd om een expertbijeenkomst te organiseren
over de vraag in hoeverre het Nederlandse OM bevoegd is
bedrijven te vervolgen wegens medeplichtigheid aan de
schending van mensenrechten elders in de wereld. De uitkomst
van een onderzoek daarnaar wordt binnenkort verwacht.
Gerard Oonk
directeur Landelijke India Werkgroep
16 februari 2009