PDF terug/back

nr. 7, december 2001



Racisme Conferentie heeft Dalits stem gegeven
De Wereld Racisme Conferentie, begin september gehouden in het Zuid-Afrikaanse Durban, is voor de Indiase 'onaanraakbaren' een enorm politiek en pubticitair succes geworden. Zij zijn er in geslaagd om voor de hele wereld zichtbaar te maken dat 250 miljoen kastelozen - waaronder 160 miljoen in India - sterk worden gediscrimineerd. De Volkskrant schreef: 'Met tromgeroffel en enthousiaste yells trokken de ongeveer 300 dalit-activisten op het ngo-forum zelfs meer aandacht dan de grimmiger Palestijnen. Maar vooral wat ze te vertellen hadden maakte indruk. Het verhaal van een geminachte, bij geboorte vernederde mensensoort'.

Ook politiek hebben de Dalits in Durban veel bereikt, ondanks het feit dat hun probleem niet in de slotverklaring is terug te vinden. India heeft er alles aan gedaan om dat te voorkomen, daarbij gesteund door de VS die India's hulp nodig had bij andere kwesties. De Europese Unie heeft vooral afgewacht wat anderen deden, hoewel Nederland bereid was de zaak van de Dalits te ondersteunen. Toch is er veel politieke winst omdat veel regeringen de Datits wet steunden en de hele wereldgemeenschap nu op de hoogte is. En minstens even belangrijk: de Indiase Mensenrechtencomrnissie en vele Indiase kranten vonden dat een dergelijk groot mensenrechtenprobleem veel meer aandacht moet krijgen, ook internationaal.

De Landelijke India Werkgroep (LIW) heeft in de aanloop naar de Racisme Conferentie samen met andere organisaties bij de Nederlandse regering en de Europese Unie actief aandacht gevraagd voor de Dalits. In Nederland maar ook in Europa begint het effect zichtbaar te worden. Het Europees Parlement heeft in haar recente mensenrechtenrapport gepleit voor een actiever beleid om kastendiscriminatie te bestrijden. Ook betreurt het parlement dat dit onderwerp niet in de slotverklaring van Durban is gekomen. De LIW heeft er met het 'International Dalit Solidarity Network' bij de Europese Commissie op aan gedrongen om kastendiscriminatie tijdens de politieke EU-India Top op 23 november jl. te bespreken. De Europese hulp aan India zou bijvoorbeeld juist de Dalits moeten bereiken. In een reactie liet de Europese Commissie weten dat het niet tijdens de Top maar wel in allerlei andere vormen van overleg en samenwerking aan de orde zal komen. De LIW zal zich blijven inzetten dat deze belofte ook handen en voeten krijgt.

Verantwoord ondernemen in uitvoering
De discussie over maatschappelijk verantwoord ondernemen blijft volop gaande. Waar het nu op aankomt is uitvoering van de beloftes, zowel door bedrijven als de overheid. Voor de kerst buigt de Tweede Kamer zich over de plannen van staatssecretaris Ybema. Volgend jaar moet er een kenniscentrum verantwoord ondernemen zijn. Bedrijven die een exportkrediet of exportverzekering willen moeten dan voldoen aan een aantal sociale en milieucriteria. De LIW praat actief mee over de uitvoering van deze plannen. Ook heeft een brief van LIW en Novib, onder de vlag van de Wereldburgers.nl-campagne, geleid tot een aangenomen kamermotie. In de motie wordt Ybema gevraagd om 'aanvullende voorstellen' te doen om grote bedrijven te laten rapporteren over hun maatschappelijk gedrag in andere landen. Nu mikt Ybema slechts op een groei van 2% per jaar!

Wereldburgers.nl is een campagne van tientallen Nederlandse organisaties die politici, met de Tweede Kamer verkiezingen in zicht, oproept om de belangen van 'het Zuiden' sterk mee te laten wegen in hun prioriteiten. De LIW zorgt in de campagne voor inbreng rond verantwoord ondernemen. Aan politici en partijen wordt onder meer gevraagd om mee te werken aan internationale bindende richtlijnen voor en verplichte sociale rapportage door bedrijven.

De nieuwe OESO Richtlijnen voor Multinationale bedrijven zijn momenteel het belangrijkste instrument om bedrijven aan te spreken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid in het buitenland. Een Nationaal Contactpunt - waarin vertegenwoordigers van diverse ministeries zitten - moet in elk land de richtlijnen promoten en klachten in behandeling nemen. De LIW heeft de eerste klacht bij het Nederlandse Contactpunt ingediend. Het gaat om Adidas dat in India voetballen inkoopt bij een bedrijf dat kinderarbeid toelaat, hongerlonen betaalt en vakbondsrechten schendt. De klacht is ontvankelijk verklaard. De komende tijd worden Adidas en andere betrokkenen gehoord. Als het Contactpunt de klacht gegrond verklaart en Adidas haar gedrag niet verandert dan kan dat een openbare terechtwijzing opleveren. Geen harde sanctie dus, maar ook niet echt goed voor het imago van Adidas.

Wereldwijde campagne voor 'eerlijk WK Voetbal'
De Global March Against Child Labour - het wereldwijde netwerk van organisaties tegen kinderarbeid - is op 31 mei jl. van start gegaan met de campagne 'Kick child labour out of the world', gericht op het WK Voetbal 2002. De voormalige voetbalstikster Sonia vertelde op een persconferentie in Japan over over haar vroegere werk. Voorzitter Kailash Satyarthi van de Global March deed een klemmend beroep op de FIFA en de sportgoederenbeddjven om geen kinderarbeid te gebruiken en de arbeidsrechten van de werknemers te respecteren. Dat staat namelijk ook in de FIFA-gedragscode die bedrijven moeten ondertekenen als zij gebruik maken van het FIFA- of WK logo. Inmiddels moeten 17.000 'FIFA-producten' - niet alleen voetballen, maar bijvoorbeeld ook sportkleding - aan de gedragscode voldoen.

Uit het vorig jaar door de LIW gepubliceerde rapport 'The Dark Side of Football' bleek echter dat er nog van alles mis was met de uitvoering van de FIFA gedragscode. De FIFA beloofde de LIW nader onderzoek maar heeft nadien niets meer van zich laten horen. Uit Pakistan en China komen eveneens berichten over kinderarbeid en slechte werkomstandigheden bij het maken van sportkleding en voetballen.
De WK campagne van de Global March wil de druk op de FIFA en de bedrijven opvoeren om zich aan de gedragscode te houden. Een wereldwijde e-mail campagne is in voorbereiding. In diverse landen zullen activiteiten plaatsvinden, onder meer gericht op voetbalclubs, nationale voetbalbonden en nationale teams. De LIW doet dat samen met de Schone Kleren Kampagne en de FNV in Nederland. Daarnaast is de LIW adviseur van de internationale campagne.

'Schone' dienstkleding
In het najaar 2001 heeft de LIW samen met de Schone Kleren Kampagne met veel vakbonden en NGO's in diverse delen van India gesproken over samenwerking bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. Langzamerhand worden bonden en NGO's actiever in een bedrijfstak waar de meeste werknemers, veelal vrouwen, ongeorganiseerd zijn. Er wordt gewerkt aan een nationale Indiase kledingcampagne. In de deelstaat Tamil Nadu is onlangs een 'schone kleren campagne' opgericht.

De Fair Wear Foundation - de stichting voor het keurmerk voor 'schone kleding' - is bezig met proefprojecten van vijf bedrijven die de gedragscode in de praktijk uittesten, waaronder een Indiase leverancier van Zeeman. Natuurlijk moeten zoveel mogelijk bedrijven aan het keurmerk meedoen. Een verantwoord inkoopbeleid van 'grootverbruikers' als gemeenten kan daar veel aan bijdragen. Daarom blijft de LIW actief bezig met het bevorderen van 'Schone Kleren Gemeenten'. Na Amsterdam is nu ook in Groningen een motie aangenomen om in het vervolg 'schone dienstkleding' in te kopen. En in diverse andere gemeenten wordt er serieus over gesproken in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2002.

LIW website trekt veel bezoekers
Wilt u meer weten over India en de activiteiten van de LIW? Bezoek dan de uitgebreide website www.indianet.nl. Steeds meer mensen doen dat. Het bezoekersaantal is dit jaar meer dan verdubbeld. Vooral de webpagina over kinderarbeid en de jongerensite zijn erg populair.



COLOFON India Actief is een halfjaarlijkse nieuwsbrief van de Landelijke India Werkgroep (LIW) voor leden, donateurs, abonnees van India Nu en andere belangstellenden.

De LIW is een vereniging die zich tot doel stelt om vanuit Nederland bij te dragen aan een menswaardiger bestaan voor de (kans)armen in India. Zij doet dit door voorlichting en campagnes rond onder meer handel, hulp en mensenrechten.

Landelijke India Werkgroep (LIW)
Mariaplaats 4e
3511 LH Utrecht
tel: 030-2321340
fax: 030-2322246
e-mail: info@indianet.nl
website: www.indianet.nl
giro: 2483548

redactie: Gerard Oonk
fotografie: Christian Aid en Gaby van der Mee
vormgeving: Hans Maas


terug
HOME Landelijke India Werkgroep
begin document
India Actief 1 (dec. '98)
India Actief 2 (juni '99)
India Actief 3 (dec. '99)
India Actief 4 (juni '00)
India Actief 5 (dec. '00)
India Actief 6 (juni '01)

Landelijke India Werkgroep - 19 december 2001