AMSTERDAM - "De consument ziet door de vele bomen het bos niet meer als het om keurmerken gaat. Keurmerken dienen uiteenlopende doeleinden. Ze zijn sociaal gericht (Max Havelaar), hebben het milieu op het oog (keurmerk tropisch harthout) of zijn diervriendelijk. Om hun positie op de markt te versterken zouden de initiatiefnemers hun belangen beter kunnen bundelen dan dat ze langs elkaar heen werken". Dat geluid kwam gisteren van J. Oosterwijk, directeur van Bodyshop Benelux, een winkelketen die in zijn assortiment zelf ook artikelen met keurmerken voert. Oosterwijk was een van de panelleden op het 'Grand gala van het genoeg', dat Trouw en de Novib gisteravond hielden in de Rode Hoed in Amsterdam. Het debat draaide om tropisch hardhout en om de import van door kinderen geknoopte tapijten uit ontwikkelingslanden. Novib-voorzitter Max van den Berg zei dat de lobby voor het al bijna twee jaar lang bepleite keurmerk voor tapijt uit India zonder kinderarbeid nog dit jaar zal beginnen. Novib, FNV, Unicef, de Landelijke India Werkgroep en Kinderen in de Knel zullen de tapijtimporteurs gaan bewerken. Als die positief reageren kan tapijt met een keurmerk binnen drie tot vier maanden in de winkels liggen, zei Van den Berg.
Een zwak punt is nog dat de controle niet waterdicht is. "Op dit moment worden controleurs in India geworven en getraind", zei de Novib-voorzitter. Directeur N. van Maarseveen van de Esprit-kledingwinkels, twijfelt aan de goede controle. Zijn bedrijf houdt in de gaten dat kinderen niet meewerken aan Indiase kleding, die het bedrijf importeert. Maar Van Maarseveen moet toegeven niet te weten of de kinderen dan ergens anders te werk worden gesteld. FNV-bestuurder L. de Waal acht een goede controle wel te realiseren.

Voor VVD-Kamerlid AnneLize van der Stoel is kinderarbeid een verwerpelijk verschijnsel dat een soort kettingreactie teweegbrengt. Kinderen worden heel jong tewerkgesteld. Ze zijn als volwassen al vroeg versleten waardoor weer nieuwe kinderarbeid nodig wordt om de uitgeschakelde volwassenen te onderhouden.
De keurmerkdiscussie speelt ook nog steeds bij tropisch hardhout. De Tweede Kamer heeft vorige maand vrijwel eenstemmig aan het kabinet gevraagd wanneer dit brevet voor verantwoord gerooid tropisch hout eindelijk eens wordt ingevoerd. Volgens voorzitter Bram van Djik van Milieudefensie is de traagheid bij de overheid te wijten aan een stammenstrijd tussen verschillende ministeries. A. Koekkoek, topambtenaar van minister Pronk, toonde zich evenwel optimistisch en zei dat het beter gaat tussen de departementen.

Hij vindt trouwens dat de hardhoutkwestie meer een armoedeprobleem is dan een fout beleid van hout kappende multinationals. De helft van het tropisch hardhout wordt door de plaatselijke bevolking voor eigen gebruik gekapt ofwel de boeren verkopen het aan inkopers uit rijke landen. Wil je houtkap beperken, dan gaat het in de eerste plaats om alternatieve inkomstenbronnen te creëren voor de armste mensen. Verder is het essentieel dat arme landen zich breder kunnen ontwikkelen.