terug
Onderstaand artikel is gepubliceerd in: Doodgewoon, 2-10-2006
(zie ook www.dood.nl)


Natuursteenbedrijven zijn mede verantwoordelijk voor leed in India



Wie is zich er van bewust dat achter de grafsteen op het graf van uw geliefde overledene veel ellende schuil kan gaan? En dan bedoelen we niet de pijn die gepaard gaat met het gemis van uw dierbare, maar mensonterende arbeidsomstandigheden en de grootschalige milieuschade bij de natuursteenproductie in India.

Dat staat te lezen in het onlangs uitgekomen rapport 'From quarry to graveyard - Corporate social responsibility in the natural stone sector'. Het is samengesteld i.o.v. de Landelijke India Werkgroep en de Stichting Natuur&Milieu.

Ook geeft het rapport inzicht in de Nederlandse natuursteenmarkt en hoe Nederlandse bedrijven in de natuursteensector een voorzichtig begin maken met maatschappelijk verantwoord ondernemen.

In 2002 werd er in Nederland voor ca. 138 miljoen euro aan natuursteen geïmporteerd (leisteen en zandsteen niet meegerekend). De import uit ‘ontwikkelingslanden’ (China, India, Brazilië, Turkije en Zuid Afrika) bedroeg ca. 55 miljoen euro. Ongeveer 1/3 daarvan (17 miljoen) kwam uit India. India is na China het belangrijkste natuursteenexporterende land ter wereld. Er worden in toenemende mate halfafgewerkte producten geïmporteerd. Natuursteen wordt niet alleen op begraafplaatsen gebruikt als grafbedekking, maar wordt ook toegepast in bestrating, gevels, vloeren, werkbladen, tuinornamenten, etc.

De productie van natuursteen in India gaat meestal gepaard met zwaar en ongezond werk voor lage lonen, kinderarbeid, ‘gebonden arbeid’, discriminatie en achterstelling van zogenaamde Dalits (‘kastelozen’) en Adivasi (inheemse volken). Ook wordt door de winning en verwerking van natuursteen het milieu aangetast, zoals verstoring van de waterhuishouding, verlies van landbouw- en bosgebieden, onverantwoorde afvalverwerking en hoge uitstoot van stofdeeltjes. Daarnaast zijn illegale mijnbouw en corruptie veelvoorkomende problemen.

Het rapport constateert dat Nederlandse natuursteenbedrijven niet ontkennen dat deze problemen spelen, maar ze hebben er (nog) geen antwoord op. Het gros van de bedrijven en brancheorganisaties is er bovendien nog niet van overtuigd dat zij een rol te spelen hebben bij het verduurzamen van de natuursteenproductie. Zolang er geen vraag is naar duurzame natuursteen zien de meeste bedrijven, en zeker de prijsvechters, geen aanleiding om hier aandacht te besteden. De Nederlandse overheid heeft zich weliswaar verplicht om vanaf 2010 alle producten en diensten duurzaam in te kopen, maar voor natuursteen zijn nog geen concrete duurzaamheidcriteria ontwikkeld.

Toch vinden sommige natuursteenbedrijven dat er iets gebeuren moet. Samen met de brancheorganisatie, de Algemene Nederlandse Bond van Natuursteenbedrijven (ABN), zijn ze begonnen om maatschappelijk verantwoord ondernemen in de natuursteensector vorm te geven, waarbij de nadruk vooralsnog ligt op verantwoord ondernemen in Nederland.

In 2004 hebben de Landelijke India Werkgroep en de Stichting Natuur&Milieu de Werkgroep Duurzame Natuursteen opgezet. De Werkgroep werkt aan een gedragscode voor de Nederlandse natuursteensector. Een aantal bedrijven en brancheorganisaties doen inmiddels actief mee de Werkgroep. Uitgangspunt voor de LIW en Natuur&Milieu is de (mede)verantwoordelijkheid van Nederlandse bedrijven voor arbeids- en sociale kwesties en milieu-, en economische aspecten binnen de toeleveringsketen.

Internationaal geaccepteerde normen, zoals de ILO conventies (ILO staat voor International Labour Organisation, de arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties), moeten de basis vormen voor een serieus MVO-initiatief. Ook de betrokkenheid van belanghebbenden in productielanden, transparantie en rapportage en onafhankelijke verificatie zijn essentieel.

Het Project Duurzame Natuursteen biedt bedrijven de mogelijkheid deze concept-gedragscode in praktijk te testen, in overleg met lokale belanghebbenden in India en Nederlandse opdrachtgevers. Naast prijs, levertijd moet ook duurzaamheid een onderscheidend kwaliteitsaspect van natuursteen worden.

Het rapport 'From quarry to graveyard...' is hier te downloaden.


terug LIW in de pers Kinderarbeid & Onderwijs HOME Landelijke India Werkgroep


Landelijke India Werkgroep - 23 oktober 2006